Visie & werkwijze
Dit is hoe ik werk
Als ergotherapeute heb ik nooit anders gewerkt dan met kinderen en reeds in mijn eerste stage (heeeel lang geleden) kwam ik in aanraking met de inzichten en theorie van Jean Ayres omtrent sensorische integratie. Sensorische integratie wordt ook zintuiglijke prikkelverwerking genoemd. Het werd mijn allereerste nascholing en vormt nog steeds een essentieel uitgangspunt in mijn visie en werken met kinderen. Later volgde de nascholingen gericht op body-awareness en mindfulness. Al deze inzichten zijn ondersteunend gereedschap om bij kinderen hun natuurlijke kracht naar boven te halen. En steeds weer blijkt dat dit voor de kinderen ook echt zo uitpakt!
Zintuiglijke prikkelverwerking
De werkwijze van Spelenderwijzer is gebaseerd op de zintuiglijke prikkelverwerking. Zintuiglijke prikkelverwerking is hetzelfde als sensorische integratie en is het vermogen om efficiënt te kunnen reageren op prikkels vanuit de omgeving. Prikkelverwerking is niet zichtbaar gek genoeg. Maar als je er even goed naar kijkt dan zie je dat ieder moment tot leven komt door prikkels! Alles wat we zeggen en doen, iedere situatie komt tot stand door de prikkels die we waarnemen. Kijk maar eens naar hoe we ‘sinaasappel’ hebben geleerd. Hoeveel zintuigen daar betrokken bij zijn geweest. Geur, proeven, voelen, zien en horen. Ongelooflijk eigenlijk. De zintuigen zijn ons verborgen vermogen. Maar cruciaal: het is de basis om tot schoolse vaardigheden te komen.
Dit vermogen ontwikkelt zich door het ervaren van de zintuigen. Door te bewegen, uit te proberen, te spelen, te voelen, te horen, te zien, te ruiken en te proeven. Dit geeft een keten aan neurologische ontwikkelingen en aan een optimale samenwerking tussen de beide hersenhelften. Het is een belangrijke pijler waarop vaardigheden geautomatiseerd worden.
Wat faciliteren we hierin? Thuis of op school? Deze natuurlijke ontwikkeling van de zintuiglijke systemen lijkt minder vanzelfsprekend te worden. Hoe borg je dit in je opvoeding of in de leeromgeving? In je eigen leven?
Soms is het duidelijker te zien dat er sprake is van een stoornis in de prikkelverwerking. Er kan sprake zijn van overprikkeling, zoals het kind wat angstig is voor bijvoorbeeld snelle bewegingen, of wagenziek wordt. Of het kind wat niet onverwachts aangeraakt wil worden, veel last heeft van de etiketjes in zijn kleding. Tanden poetsen en haren wassen zijn niet prettig of zelfs zeer vervelend. Net als sokken aantrekken……
Maar er kan ook van onderprikkeling sprake zijn; het kind wat meestal/altijd onderuitgezakt zit, instructies maar gedeeltelijk opneemt en uitvoert, veel valt, of onbedoeld van alles omstoot.
Of juist heel veel prikkels opzoekt omdat ie een prikkelhonger heeft. Dit is de groep kinderen die we onrustig noemen. Die veel bewegen, moeilijk stilzitten, op alle prikkels willen reageren. Zij worden in de klas vaak als stoorzender ervaren.
Vaardigheden ontwikkelen zich op basis van de verwerking van prikkels vanuit meerdere zintuigen: het horen en het zien, maar ook het evenwicht, het bewegingsgevoel en de tastzin spelen een grote rol.
Om in het dagelijks leven goed te kunnen functioneren, moeten ál deze prikkels op de juiste wijze verwerkt worden. Ontwikkelt dit zich niet als vanzelfsprekend, zal het kind eerder tegen obstakels oplopen. Doordat de oorzaak van het probleem onbekend is, is het in eerste instantie vaak ook een onbegrepen probleem. Het kind wordt dan veelal gecorrigeerd op het gedrag wat ie laat zien (brokkenpiloot, onrustige zithouding, wegdromen). Veelal blijkt dat het aansturen op gedrag geen effect heeft. Het kind lijkt het wel te willen, maar het lukt gewoon niet. Het is belangrijk dat gezien wordt dat er geen sprake is van onwil, maar onvermogen. Als ik met het kind aan het werk ga, kijken we hoe dit onvermogen om te zetten is naar vermogen!
Prikkelverwerking is echt een prikkelend onderwerp, het is zo interessant! In onze ontmoetingen mrk ik dat het jullie bijzonder veel inzicht geeft. En opheldert waarom gedrag er zo uit ziet. Dat het fijn is om zicht te krijgen op de invloed van prikkels op gedrag, dat van jezelf of dat van je kind. Omdat er zoveel informatie over te geven is heb ik deze speciale e-learning is ontwikkeld. Om snel zicht te krijgen op:
Theorie
- prikkelverwerking, waar gaat dat nu eigenlijk over?
- het is een proces, hoe verloopt dit proces gewoonlijk
- wat is de relatie naar het handelend en lerend vermogen?
- welke basis vormt het voor het leren
- gedrag is een uiting van prikkelverwerking, een reactie op een prikkel
- leer aan de knoppen van prikkelverwerking te draaien
Tips & Tools
- leer aan de knop van prikkelverwerking te draaien
- de eerste leuke spelideeën om thuis mee aan de slag te gaan
- praktische materialen die het proces ondersteunen
Lateralisatie
Lateralisatie verwijst naar een neurologische fase waarin het brein een belangrijke ontwikkeling doormaakt. Na jaren van symmetrische groei, gaat de fase van de specialisatie van de beide hersenhelften in. Hierdoor komt zowel het unieke van de hersenhelft, als het samenwerken van de beide hersenhelften goed op gang.
Ik heb het enorme geluk gehad me hierin te kunnen scholen. De theorie en behandelwijze van grondlegger Pierre Mesker, zijn ongelooflijk doeltreffend. Het is een relatief onbekend terrein. Toch zijn de gevolgen fiks, als er een vertraging in dit proces optreedt. Vraagstukken op het gebied van evenwicht, schrijven, fijne motoriek, het aanleren van complexere vaardigheden, begrijpend lezen en aandacht kunnen hieraan gerelateerd zijn.
Duik in de e-learning om zicht te krijgen op:
Theorie:
- wat betekent lateralisatieproces nu eigenlijk
- hoe verloopt dit proces gewoonlijk
- wat is de relatie naar het handelend en lerend vermogen?
- welke basis vormt het voor het leren
- hoe weet ik of dit bij mij of mijn kind tot hiaten leidt?
- is dit nog bij te spijkeren
Tips & Tools
- leuke spel-ideeen om thuis mee aan de slag te gaan
- praktische materialen die het proces ondersteunen
Wil je er op de praktijk mee aan de slag, kun je je natuurlijk altijd aanmelden.